 | 1. domaci zadatak |
|
1. Pristup tranziciji u odraslost je podvrgnut kritici zbog svoje pretpostavke o homogenosti mladosti kao prelazne faze u odraslost, koja više nije relevantna u društvenom pejzažu kasne modernosti i eri individualizacije. Umesto tradicionalnog koncepta tranzicije u odraslost, ističe se pristup životnog toka, koji se dublje bavi istraživanjem složenih odnosa između institucionalnih i strukturalnih faktora, pa i njihovog subjektivnog značenja za pojedinca, koje zatim oblikuje donošenje odluka i aktivnosti tokom života. Ovaj pristup posmatra tranziciju u odraslost kao pokazatelj promene statusa i uloga u ključnim aspektima kao što su obrazovanje, zaposlenje, stambeni aranžmani, osnivanje porodice, te sve više, političko angažovanje. Analiza se usredsređuje na niz ključnih pitanja koja dovode u pitanje koncept tranzicije u odraslost u savremenom društvu. Jedna od ovih rasprava istražuje destandardizaciju životnih putanja iz dve perspektive: sociodemografske i sociološke teze o individualizaciji. Druga diskusija se bavi destandardizacijom životnih puteva kao posledicom razgradnje tradicionalnih biografija u kasnom modernom društvu. Takođe, razmatra se dekonstrukcija samih pojmova - tranzicije i odraslosti, čiji sadržaj evoluira ili se menja u današnjem društvu. Postavlja se i pitanje vezano uz pretpostavku da globalne društvene transformacije dovode do raznolikosti životnih putanja i destandardizacije životnog toka. Ova pretpostavka je izazvana i osporena u različitim kontekstima, uključujući razvijene zemlje, kao i postsocijalistička društva. 2. Analizom razlika u sinhronizaciji ključnih životnih događaja i njihovog redosleda, možemo sagledati glavne karakteristike tranzicije u odraslost mladih u Srbiji. Ovi faktori pružaju uvid u stepen individualizacije njihovih životnih puteva. Prema podacima dobijenim u istraživanju „Tranzicija (prelazak) u odraslost: tempo, obeležja i promene” koje obuhvata period između 2003. i 2011. godine otkriveno je da su standardizovani i manje individualizovani putevi, kada je u pitanju vreme i redosled ključnih događaja, uobičajeni za sve mlade. Životni putevi i žena i muškaraca pokazuju sinhronizaciju sklapanja braka i rođenja deteta, što se jasno vidi iz vremenskog razmaka između ova dva događaja. Analizom je utvrđeno da je jedini faktor koji je doprineo nešto bržoj tranziciji u odraslost bio veći stepen finansijske nezavisnosti od roditelja, budući da je to jedini aspekt koji se donekle promenio tokom osmogodišnjeg perioda između dva istraživanja. Studenti i nezaposleni su uspeli pronaći izvore prihoda, dok su zaposleni čak ostvarivali dodatne prihode van formalnog zaposlenja, što je uticalo na njihov materijalni položaj i veću autonomiju. Ipak, unapređeni finansijski uslovi nisu doveli do poboljšanja stambenog položaja. Ove putanje prate standardni obrazac, sa više ili manje sinhronizovanim životnim događajima koji se odvijaju u određenom redosledu: završetak školovanja, pronalaženje posla, stupanje u brak i rođenje deteta u relativno kratkom vremenskom periodu. U ovim aspektima, Srbija deli sličnosti sa drugim postsocijalističkim zemljama nastalim iz bivše socijalističke Jugoslavije, gde su tranzicije produžene, ali nisu potpuno destandardizovane, tj. postoje samo ograničeni pokazatelji pluralizacije životnih putanja. Prema dominantnom modelu osamostaljenja, Srbija se jasno svrstava u južnoevropski model formiranja porodice, gde mladi duže ostaju u roditeljskom domu i uglavnom ga napuštaju zbog osnivanja sopstvene porodice. |